Zmiana wysokości zasądzonych alimentów

Zmiana wysokości zasądzonych alimentów

Czy można dochodzić zmiany wysokości alimentów tj. obniżenia lub podwyższenia miesięcznych należności, gdy zostały one zasądzone prawomocnym wyrokiem Sądu, od którego nie przysługują już żadne środki odwoławcze?

Odpowiedź na tak postawione pytanie stanowi art. 138 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. kodeks rodzinny i opiekuńczy, zgodnie z którym istnieje możliwość zmiany zasądzonych alimentów w razie zmiany stosunków.  Wobec powyższego, zmiana wysokości zasądzonych alimentów jest możliwa w sytuacji, gdy strona udowodni, iż zmianie uległy uzasadnione potrzeby uprawnionego lub możliwości zarobkowe zobowiązanego. O zmianę wysokości alimentów może wnioskować każda ze stron tj. zarówno strona uprawniona do ich otrzymywania jak i zobowiązana do ich świadczenia.

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, rozstrzygnięcie o roszczeniu wynikającym z art. 138 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. kodeks rodzinny i opiekuńczy wymaga porównania stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty lub w dacie zawarcia ugody ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich podwyższeniu bądź obniżeniu (wyrok SN z dnia 25 maja 1999 roku, I CKN 274/99). Uzasadniona zmiana stosunków może wystąpić w sytuacji, gdy  np. zobowiązany do alimentacji podejmie inną pracę, w wyniku czego zmianie ulegnie jego wynagrodzenie czy nastąpi utrata pracy.

Natomiast, w przypadku uprawnionego do świadczenia alimentacyjnego najczęstszym powodem zmiany stosunków jest zwiększenie uzasadnionych potrzeb dziecka, związanych z dorastaniem, pójściem do szkoły, rozwijaniem pasji i zainteresowań, nauką czy pobieraniem dodatkowych lekcji, pogorszenie stanu zdrowia czy konieczność rehabilitacji i zapewnienia opieki. W ocenie Sądu Rejonowego w Olsztynie „nie wymaga dowodzenia okoliczność, że wraz z wiekiem i postępującym rozwojem fizycznym małoletniego powoda rosną również jego usprawiedliwione potrzeby, co z kolei pociąga za sobą wzrost kosztów utrzymania” (wyrok z dnia 06.06.2017r., sygn. III RC 55/17). 

 

Zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego

Wyjaśnienia wymaga, iż ujęte w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. kodeks rodzinny i opiekuńczy pojęcie "możliwości zarobkowe i majątkowe" obejmuje swym zakresem nie tylko zarobki rzeczywiście uzyskiwane przez zobowiązanego do alimentacji, ale także te, które mógłby i powinien uzyskać przy zachowaniu należytej staranności. Przykładem powyższego jest przypadek, kiedy zobowiązany nie wykonuje wyuczonego i dobrze płatnego zawodu, a podejmuje pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy, czy też świadomie rezygnuje z lepiej płatnej pracy, wiedząc, iż ciąży na nim obowiązek alimentacyjny.

Zgodnie z orzecznictwem „żądanie zmiany wysokości świadczeń alimentacyjnych jest roszczeniem alimentacyjnym w rozumieniu art. 32 KPC” (uchwała SN z 16.04.1991r., sygn. III CZP 24/91), zatem powództwo to wytoczyć można według miejsca zamieszkania osoby uprawnionej.